Eye Movement Desensitisation and Reprocessing, kortweg EMDR, is geen therapie op zich, maar een behandelvorm die kan worden ingezet voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een ingrijpende gebeurtenis of ervaring. Het is inmiddels bewezen effectief.
EMDR is in 1989 ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. Het is de eerst aangewezen behandelvorm bij PTSS en inmiddels weten we dat iedere emotioneel beladen gebeurtenis of ervaring met EMDR kan worden bewerkt.
Ervaringen die als onverwerkte herinneringen in het brein zijn opgeslagen, zijn de voornaamste reden voor storende en overdreven reacties. Herinneringen die op een natuurlijke manier zijn verwerkt, of met de hulp van een therapeut, worden omgevormd naar ervaringen waaruit we kunnen leren, zodat de storende emoties, overtuigingen en fysieke sensaties niet langer in ons geheugennetwerk blijven plakken. Als we betekenis willen geven aan iets wat ons overkomt, dan moeten de zintuiglijke waarnemingen verbonden kunnen worden met onze bestaande geheugennetwerken.
Wanneer een onverwerkte herinnering wordt geactiveerd door een zelfde soort situatie (of een situatie die daaraan raakt), ervaren we de wereld op een verwrongen manier, want de onverwerkte herinnering brengt alle storende emoties, overtuigingen en sensaties van het verleden weer naar boven. Zelfs al zijn we dertig, veertig, vijftig, zestig jaar of ouder, het voelt alsof we hand in hand lopen met een jongere versie van onszelf en die versie zegt ons wat we moeten doen. De knoop in je maag, de spanning in je borst, de gevoelens van angst, schaamte en machteloosheid zijn allemaal rechtstreeks verbonden met het vroegere incident.
In EMDR wordt de onverwerkte herinnering die aan de basis ligt van een bepaald probleem ook wel een sleutelherinnering genoemd. We zullen dus op zoek gaan naar de sleutelherinnering(en) die ten grondslag ligt aan waar jij vandaag de dag tegenaan loopt. We zullen ook op zoek gaan naar de bijbehorende negatieve overtuigingen, om de herinnering die dient te worden verwerkt te activeren.
Tijdens een EMDR sessie wordt, met behulp van oogbewegingen, auditieve klikjes of fysieke tikjes de natuurlijke verwerking gestimuleerd, waardoor de vervelende herinnering emotionele lading verliest en een plek kan worden gegeven. De meeste onderzoekers veronderstellen dat deze `afleidende stimuli' ervoor zorgen dat de traumatische imprints in de hersenen uitdoven of worden opgenomen in nieuwe neuronale netwerken.
Na een EMDR sessie kun je erg moe zijn: ik raad je daarom aan het daarna even wat rustiger aan te doen. Het kan ook zijn dat je meer droomt: verder gaat met verwerken tijdens je slaap, om de vervelende ervaring een plek te geven, te integreren.
Contra-indicaties voor EMDR zijn: